شیوه های دعوت پیامبران و مبارزات آنان در قرآن

بخش مربوط به اهداف دعوت به عنوان بخش اول یا بخش مقدماتی که بر همه مطالب بعدی اشراف دارد، پیشاپیش بخش های دیگر مورد بحث قرار گرفته است. زیرا در هر حرکتی، اهداف آن لازم است قبل از شروع، مورد نظر بوده، از اول تا آخر با تمام فعالیتهای کار مورد نظر ممزوج و همراه باشد. سپس به مسئله ای پرداخته شده که بدون آن اصلا حرکت دعوت شکل نگرفته، دعوت الهی که بر پایه آن، اهداف بلندی استوار است، هرگز عینیت خارجی نمی یابد. به دلیل همین رکنیت و قوام یابی، این بخش به عنوان ارکان و پایه های اساسی دعوت ذکر شده است. در هر دعوتی لازم است شخص دعوت کننده دارای خصلتهای و خصوصیات متناسب با نوع ماموریت، محیط و مردمی که با آنها معاشرت خواهد داشت باشد. اهمیت لزوم این خصوصیات تنها به منظور ارائه الگوی عملی برای مبلغان دیگر نیست بلکه خود یک حقیقتی است که شخص دعوت کننده بدون آن توانایی انجام ماموریت مورد نظر را نخواهد داشت. در ادامه بخش ارکان دیگر اموری که مستقیما در تحقق و موفقیت دعوت موثرند، پی گرفته شده است. پس از آغاز دعوت بر اساس همان پایه های اساسی، برای تحقق اصلی ترین و بلکه تنها هدف جامع دعوت پیامبران که همان ایجاد ایمان واقعی بندگان به پرودگار عالمیان است، قبل یا همراه هر مرحله از مراحل دعوت، ایجاد زمینه لازم برای پذیرش تعالیم الهی بسیار ضروری است. یعنی ضمن اینکه موانع پذیرش شناخته شده یک به یک خنثی می گردند، از آنجا که ایمان یک امر درونی و قلبی است به ایجاد شرایطی برای تمایل هر چه بیشتر دلها به تشرف به شرافت ایمان پرداخته میشود و بالاخره آخرین بخش به مساله ای اختصاص می یابد که هر شخص اصلاح گر دلسوزی، شدیدا به آن اهتمام می ورزد و آن ایجاد شرایطی برای دوام هر چه بیشتر دستاوردهای تلاش های اصلاح گرایانه است. یعنی در اثنا حرکت و در درون برنامه دعوت خویش اموری را جاسازی می کند که ضامن بقای آثار بدست آمده، بوده، به عنوان نگهبانانی کارآمد عمل کنند که هر چند بیشتر این عوامل قوی تر باشند برد این نتایج در عرصه زمان و مکان از نظر کمیت و کیفیت بیشتر می گردد.